Diş sıkma (bruksizm), oldukça sık şekilde rastlanan bir durumdur. Daha çok uyku sırasında meydana gelen baskılı çene hareketlerinin sebep olduğu çenenin sıkılması, dişlerin gıcırdatılması olaylarıdır. Genelde bu duruma sahip olan bireylerin dişlerini gıcırdattığı ya da sıktığının farkında olmadığı da tespit edilir. Kişi bu eylemi istemsiz bir şekilde sürekli tekrarlar.

Diş sıkma sorunu sadece yetişkinlerde meydana gelen bir durum değildir. Çocuklar da en az yetişkinler kadar, daha çok uyanık olduğu saatler haricinde, uyku sırasında dişlerini sıkar veya gıcırdatır. Dişlerini sıkan çocukların bu eylemi en çok yaptığı dönemler ise, bebeklik döneminde dişlerin çıktığı zamana rastlar. Bu dönem geçtikçe, çocuklar da diş sıkma eylemini bırakmaya yönelir.

Hem Fiziksel Hem de Psikolojik Etkenler

Diş sıkılması (Bruksizm), dişler arasında görülen kapatma durumunun bozukluğa uğramasından (Malokluzyon) dolayı da meydana gelebilir. Ancak bu durum sık şekilde görülen bir rahatsızlığı göstermez. Diş sıkılması daha çok psikolojik etkenlere bağlı olarak meydana gelir.

İnsanlar, hayatları boyunca yaşadıkları sorunlardan dolayı zaman zaman daha fazla bunalıp zorluklar yaşayabiliyor. Ailevi sorunlar, ikili ilişkiler, iş hayatında meydana gelen sorunlar, çocuklarla yaşanan problemler ve daha fazlası, insanlarda yoğun strese neden oluyor. Mevsim geçişleri ile birlikte bireyler, mevcut sorunlarından daha fazla etkileniyor. Özellikle sorunların içe atılması ile birlikte bu tarz problemler fiziksel olarak kendisini gösterebiliyor. Mide ağrısı, baş ağrısı, vücutta meydana gelen olumsuz değişimler gibi, bruksizm de bir sonuçtur.

Sinirli ve hassas kişilerde bruksizm görülme olasılığı oldukça yüksektir. Yaşanan stresli hayatın bir türlü yoluna girmemesi sonucunda, bireyler uyku esnasında diş sıkması ve gıcırdatması sorununu yaşayabilirler. Çoğunlukla insanlar bunu yaptığını fark etmez. Çevrelerindeki kişilerin fark etmesi ya da şiddetli diş ve çene ağrısı ile ortaya çıkar. Diş sıkılması rahatsızlığının engellenmemesi sonucunda, dişler ve çene yapısı ciddi anlamda zarar görebilir.

Diş Sıkma (Bruksizm) Tedavisi Mümkün Mü?

Diş sıkılması (bruksizm) tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Tedavideki amaç dişlerde ve çene kısmında meydana gelebilecek kalıcı zararın önüne geçmek ve oluşan şiddetli ağrıyı tamamen engellemektir. İlk olarak bruksizm oluşumunda oldukça fazla şekilde etki eden stres durumundan kurtulma sağlanması gerekir. İkinci olarak ise dişler ve çene yapısı diş hekimi müdahalesi ile korumaya alınmalıdır.

Dişleri koruma altına almak için hastadan hastaya değişiklik gösteren silikon sert plaklar kullanılır. Diş hekimi tarafından uygulanmakla birlikte, uyku esnasında dişlerin birbirlerine temas etmesini engellemesi amacıyla yerleştirilir ve alt ile üst çenedeki dişlerin arasına eklenerek kullanılması sağlanan “gece koruyucuları” olarak kabul edilir. En etkili koruyucu malzeme olarak bu silikonları söylemek mümkündür. Bu plaklar hem çene eklemini doğru yerde pozisyonlandırarak çene eklemini doğru yerde tutar ve eklem rahatsızlıklarının önüne geçmiş olur hem de dişlerde sıkmaya bağlı oluşabilecek aşınmaları engellemiş olur. Hastalar bu plağı ortalama 6-12 ay süreyle kullanmalıdır. Her ay diş hekimi tarafından bu plakların kontrolu yapılır. Bu plağın düzgün kullanımı ile hastadaki ağrı, eklemlerdeki ses ve ağız açmadaki zorluk problemleri ortadan kalkar. Stres ve bunun gibi etkenler azaldıkça, bruksizm etkileri de zamanla hastayı terk edecektir.

Diş gıcırdatmada botoks tedavisinin etkileri nelerdir?

A Tipi Botulinum Toksin ya da yaygın olarak botulinum toksini olarak bilinen tedaviler; çene ağrıları, baş ağrıları ve bruksizm ile ilişkili diğer hoş olmayan problemlerin tedavisinde oldukça etkili bir rahatlama sağlamaktadır. Bruksizmi yanı sıra botulinum toksin tedavileri çene hattının görünümünü yumuşatmaya da yardımcı olur.

Son zamanlarda, botulinum toksininin aşırı kas aktivitesini ve spastisitesini hedeflemek ve tedavi etmek için ideal bir tedavi seçeneği olduğu kanıtlanmıştır. Anti-inflamatuar ilaçlar ve diş cihazları gibi diğer birçok tedavi, sorunun kaynağını ele almaya yetmeyebiliyor. Diş hekimliği cihazları geceleri dişleri gıcırdatmayı engellemek amacı ile başarılı bir şekilde kullanılmasına rağmen, dişlerin ve diş etlerinin ağrılı yan etkilerini durdurmayabilirler.

Diş gıcırdatmada botoks nasıl uygulanır?

Botulinum toksininin küçük dozlarını doğrudan masseter kasına (çeneyi hareket ettiren büyük kas) enjekte ederek dişlerin istemsiz gıcırdatılmasını ve çenesinin kenetlenmesini durdurmak için kas olması gerektiği kadar güçsüzleştirilir. Bu, kasları önemli ölçüde rahatlatır ve gıcırdatma nedeni ile dişler üzerindeki aşınmayı ve yıpranmayı azaltır. TMJ’ye (temporomandibular eklem) ve baş ağrılarına neden olan hasar azaltılır veya ortadan kaldırılır. Çiğneme ve yüz ifadeleri gibi istemli bir şekilde yapılan hareketler botoks enjeksiyonundan kesinlikle etkilenmez.

Botulinum toksin enjeksiyonları bruksizm yani diş gıcırdatma için kalıcı bir tedavi olmamasına rağmen, bazı hastalar için gece diş gıcırdatmanın rahatsız edici semptomlarına karşı etkili bir şekilde kontrol yeteneği sağlayabilir. Bruksizmi tedavi etmek için kullanılan botulinum toksini tipik olarak üç ila dört ay sürer. Bu sürenin sonunda botoks enjeksiyonunun uzmanlar tarafından tekrar edilmesi gerekir.